PHẬT THUYẾT KINH PHÁP CÚ THÍ DỤ
Hán dịch:
Sa Môn Pháp Cự, Sa Môn Pháp Lập
Việt dịch: Thiện Thuận, Nguyên Tạng
*
Phẩm Hai Mươi Hai – Phẩm Ái Thân – Thí Dụ Bốn Mươi Bốn
*
Thuở xưa, có một nước tên là Đa Ma La. Cách kinh thành bảy dặm có một ngôi Tinh Xá. Đây là nơi tu học hành đạo của năm trăm vị Sa Môn.
Trong đó có một vị Trưởng Lão Tỳ Kheo tên là Ma Ha Lư, tâm tánh ám độn, được năm trăm vị Tỳ Kheo dạy bảo, vậy mà suốt mấy năm liền không nhớ được một bài kệ.
Trong chúng ai cũng khinh khi, không thèm ở chung. Do vậy vị Trưởng Lão Tỳ Kheo ấy chỉ coi giữ Tinh Xá, được sai bảo quét dọn trong ngoài. Một hôm, Vua cung thỉnh các thầy Tỳ Kheo vào cung cúng dường.
Tỳ Kheo Ma Ha Lư tự nghĩ:
Ta sinh ra ngu độn, một bài kệ cũng không biết bị người khinh khi, vậy sống có ích gì?
Nghĩ xong, ông mang dây ra gốc cây sau vườn định treo cổ tự tử.
Đức Phật với đạo nhãn ở xa thấy việc như vậy, bèn hóa ra vị Thần cây, hiện nửa thân người can ngăn:
Này Tỳ Kheo kia, sao lại làm thế. Ma Ha Lư liền trình bày nỗi khổ tâm của mình.
*
Thọ thần quở trách:
Ông không nên làm như vậy, hãy nghe lời ta. Thuở Đức Phật Ca Diếp tại thế, ông là vị Tam Tạng Pháp Sư có năm trăm đệ tử. Song vì ỷ mình thông minh, khinh chê kẻ khác, lại lẫn tiếc Kinh nghĩa không chịu dạy bảo cho người, cho nên về sau đời đời sinh ra chỗ nào các căn cũng đều ám độn. Vì vậy ông chỉ nên tự trách mình, mà không nên tự sát.
Bấy giờ Đức Thế Tôn liền hiện lại thân tướng quang minh, hào quang tỏa chiếu, rồi nói kệ:
Người biết quý thân
Cẩn thận giữ gìn
Mong trừ các dục
Học đạo chẳng mê.
Kẻ trí quý thân
Luôn gắng tu học
Siêng hành giáo hóa
Tu thân không mệt.
Trước phải sửa mình
Sau mới độ chúng
Điều thân nhập tuệ
Vượt kẻ phàm tình.
Mình chưa lợi ích
Đâu nên lợi ích người
Tâm thuần, hạnh thẳng
Nguyện chắc thành tựu.
Nếu trước gây tạo
Sau phải chịu quả
Làm ác phải trả
Như dùi ngọc khéo.
Tỳ Kheo Ma Ha Lư thấy hào quang của Đức Phật, vui buồn lẫn lộn, xen lẫn sợ sệt vội cúi mình làm lễ dưới chân Phật. Ông tư duy nghĩa lý bài kệ này rồi thoạt nhiên nhập định, chứng quả A La Hán ngay trước Đức Phật. Ông liền biết được mọi việc trong vô số kiếp quá khứ của mình, ba tạng Kinh Điển nhớ lại nằm lòng.
*
Đức Phật lại bảo:
Này Ma Ha Lư, ông hãy đắp y mang bát vào cung Vua thọ trai, ngồi trên năm trăm vị Tỳ Kheo. Năm trăm vị ấy vốn là đệ tử ông đời trước. Sau đó ông Thuyết Pháp cho họ được chứng đạo quả và khiến cho Nhà Vua tin hiểu được tội phước.
Ma Ha Lư liền vâng lời Phật dạy, đi thẳng vào cung, ngồi ở tòa trên. Mọi người ai cũng bực mình, lấy làm lạ trước việc như thế.
Xong vì họ chưa biết ý Vua như thế nào, nên không dám khiển trách. Họ chỉ nghĩ ông này thật ngu tối bất thông, sao kham nổi việc Thuyết Pháp. Thọ trai xong, vua dọn dẹp thức ăn xuống, tự tay rót nước mời Chư Tỳ Kheo.
Lúc ấy, Ma Ha Lư liền vì đại chúng Thuyết Pháp, thanh âm hùng dũng như sấm, lời lẽ thanh tao tuôn chảy như mưa. Các Tỳ Kheo nghe qua cũng giật mình kinh sợ, hối hận vì đã nghĩ sai về ông.
Các Tỳ Kheo nhân đó liền chứng quả A La Hán. Nhà Vua và bá quan được nghe giảng giáo pháp một cách rõ ràng ai cũng chứng được quả Tu Đà Hoàn.
*
PHẬT THUYẾT KINH PHÁP CÚ THÍ DỤ
Phẩm Hai Mươi Hai – Phẩm Ái Thân – Thí Dụ Bốn Mươi Lăm
*
Thuở Đức Phật còn tại thế, trong nước Xá Vệ có năm trăm vị Bà La Môn luôn tìm Phật để phỉ báng. Đức Phật với trí tuệ tam minh, thông hiểu hết tâm tánh của chúng sinh. Ngài thương xót muốn độ cho họ.
Thật ra, quả chưa chín là do nhân duyên chưa đủ. Tất cả tội phước xảy đến chẳng qua do mình tự tạo nhân duyên rồi tự nhận lấy quả báo.
Những vị Bà La Môn này ngày nay đáng được độ là nhờ chút phước làm đời trước. Nhờ phước đức mới khiến họ được gặp duyên lành.
Lúc ấy năm trăm vị Bà La Môn cùng nhau bàn:
Chúng ta nên xúi tên đồ tể giết hại sinh vật đến thỉnh Phật và Chư Tăng đến nhà cúng dường. Phật ắt nhận lời và tán thán tên đồ tể. Chúng ta sẽ ra trước Phật chỉ trích chuyện này. Bấy giờ, người đồ tể đến thỉnh Phật.
Đức Phật hứa khả và nói với anh ta:
Trái chín sẽ tự rụng, phước đến sẽ được độ. Người đồ tể trở về lo chuẩn bị bữa cúng dường. Đức Phật cùng các đệ tử vào xóm đồ tể đến nhà người thí chủ này. Các Bà La Môn thấy thế đều mừng rỡ, cho là hôm nay đã nắm được nhược điểm của Phật.
Nếu Đức Phật tán thán phước đức của thí chủ thì họ sẽ đem đầu đuôi việc sát sinh của người đó ra chê bai.
Nếu Đức Phật nói nguyên nhân của tội lỗi thuở xưa, họ sẽ đem phước đức của ngày hôm nay ra vấn nạn. Cả hai đường đều bắt bẻ được, nên ai nấy đều lấy làm đắc ý.
*
Sau khi đến nhà Đàn Việt, an tọa, rửa chân tay, thọ trai xong, Đức Phật quán sát tâm tánh của mọi người thấy rằng có thể độ được, liền hiện tướng lưỡi rộng dài, phóng hào quang chiếu sáng khắp cả thành, rồi dùng phạm âm nói kệ chú nguyện:
Người sống theo lẽ đạo
Y giáo, chẳng lãng xao
Kẻ ngu dại đố kỵ
Thấy vậy, ác hại nhau.
Gieo giống đắng, quả đắng
Nhân ác, nào tránh được?
Làm ác chịu tội khổ
Tu thiện hưởng phước lành.
Thiện ác kết quả riêng
Nhân quả lý đương nhiên
Làm thiện sẽ được thiện
Gieo giống ngọt: vui yên.
Đức Phật nói kệ xong, năm trăm vị Bà La Môn tâm ý Khai Ngộ liền đến trước Đức Phật phủ phục sát đất đảnh lễ, rồi chắp tay thưa:
Kính bạch Đức Thế Tôn, chúng con là những kẻ ngu si ngoan cố, trước giờ chưa hiểu được lời dạy của bậc Thánh. Nay xin Ngài hãy từ bi nhận chúng con làm Sa Môn.
Đức Phật hứa khả. Năm trăm vị đó Xuất Gia thành Tỳ Kheo. Già trẻ trong xóm làm nghề đồ tể thấy thần thông của Đức Phật ai cũng hoan hỷ, đều được đạo quả. Từ đó người trong xóm được xưng là Bậc Hiền Thánh không còn tên gọi đồ tể nữa. Đức Phật thọ trai xong, trở về Tinh Xá.
*
(Kinh Pháp Cú Thí Dụ – Hết Phẩm Hai Mươi Hai)
vu viết
PHẬT THUYẾT KINH PHÁP CÚ THÍ DỤ
Phẩm Mười Chín – Phẩm Ác Hạnh – Thí Dụ Ba Mươi Chín
Phẩm này không đúng, bị lặp nhé ad.
Tuệ Tâm viết
Nam mô A Di Đà Phật!
Tuệ Tâm đã sửa lại, cảm ơn bạn!