Làm thế nào để biết ai là bậc Chân Tu

Tổ Ấn Quang bảo: “Người ngu nhiều kẻ lời cao chót vót mà hạnh thấp lè tè, thường chẳng tu hành chân thật, cứ muốn được cái hư danh là bậc chân tu, nên bày ra đủ mọi cách bôi son trát phấn, thành ra dáng vẻ giống như thật nhưng chẳng phải thật, cốt sao người khác ca ngợi mà thôi.

Tâm hạnh đã ô trược chẳng kham nổi, dù có tu trì thì cũng vì tâm đã nhơ bẩn nên chắc chắn khó thể đạt được lợi ích chân thật! Đấy gọi là “ham danh ghét thật”, là điều đại kỵ bậc nhất cho chuyện tu hành.

• Cách thay đổi vận mệnh.
• Âm đức là gì.
• Cách niệm Phật tại nhà.
• 10 chuyện Tâm linh có thật.

Bậc chân tu là gì

Trong Niệm Phật Thập Yếu, Tổ Thiền Tâm bảo: ” Để chỉ rõ thế nào là chân tu, cùng tư cách của bậc chân tu, xin dẫn chứng thêm một đoạn trong bài kệ Vô Tướng, Kinh Pháp Bảo Đàn của đức Lục Tổ:

Nếu là bậc chân tu/ Không thấy lỗi của đời/ Nếu như thấy lỗi người/ Mình chê, là kém dở!/ Người quấy, ta đừng quấy/ Ta chê, tự có lỗi./ Muốn phá tan phiền não/ Hãy trừ tâm thị phi/ Thương ghét chẳng để lòng/ Nằm thẳng đôi chân nghỉ!

Những hàng con Phật hoặc xuất gia hoặc tại gia, đều tự xem mình là người tu hành lo đạo. Nhưng làm thế nào biết được ai là chân tu, giả tu? Về điều này, đức Lục Tổ đưa ra một cách giảo nghiệm rất đơn giản. Ngài bảo: “Nếu là bậc chân tu, không thấy lỗi của đời.”

Mà thật thế, bậc chân tu luôn luôn tự nhìn để sửa lỗi, trụ nơi tịch định. Dứt hẳn lòng ngã nhơn phân biệt, có tâm tư đâu nghĩ đến việc hay dở tốt xấu của người! Kẻ giả tu trái lại, tâm nhơn ngã hơn thua ganh ghét đầy rẫy. Mở miệng ra là phê bình chỉ trích, nói điều hay dở của thế gian. Cách với đạo rất xa! 

*

Bởi thế, khi còn thấy lỗi người rồi khinh báng chê bai, tất nhiên tỏ ra mình đã kém dở trước nhất. Vì tâm hãy còn vọng động phân biệt, thiếu đức trí huệ từ bi, sẽ chiêu cảm lấy tội báo về sau. Người quấy mặc người, ta đừng quấy. Nên học bậc trí nhơn, để lòng trong sáng như gương. Việc sắp đến không đón trước, việc đã qua chẳng luyến mơ. Tâm linh sáng suốt bình đẳng khắp mọi nơi, sẽ có sự diệu ứng vô cùng! Nếu động niệm ganh ghét, nói lời khinh chê, thì bên trong chân tánh đã bị nhiễm ô. Bên ngoài lại chuốc lấy việc oán thù tranh chấp, sự sai lầm tội lỗi càng thêm.

Cho nên muốn được an nhàn khỏi phiền não, đừng phê luận việc phải quấy của người. Câu “Hãy trừ tâm thị phi” còn có ý nghĩa sâu là: Trừ tứ cú, tuyệt bách phi. “Nằm thẳng đôi chân nghỉ”, tức là cảnh giới đại giải thoát, chỉ cho sự tham học đã xong: Đói thì ăn, mệt nằm ngủ!

Bậc chân tu giới hạnh phải tinh nghiêm

Bậc chân tu thường là những người giữ giới hạnh cực tinh nghiêm. Luôn luôn có lập trường sáng suốt vững chắc và không quan tâm đến sự khen chê thương ghét bên ngoài.

Như thuở xưa Nghĩa Thanh thiền sư sau khi đắc pháp với ngài Phù Sơn, đến ngụ nơi chùa của Viên Thông Tú hòa thượng. Tuy ở trong đại chúng nhưng sư không tham thiền hỏi đạo, mỗi ngày chỉ nằm ngủ. Vị tăng chấp sự đem việc ấy bạch lại. Ngài Viên Thông cầm tích trượng đến tăng đường, thấy sư đang nằm nhắm mắt liền quở rằng:

“Nơi đây không có thừa cơm gạo để cho thượng tọa ăn rồi nằm ngủ!”

Sư nói: “Thế thì hòa thượng bảo tôi phải làm gì?”

Thông hỏi: “Sao không đi tham thiền?”

Đáp: “Thức ngon chẳng giúp gì cho người đã ăn no.”

Hòa thượng bảo: “Có nhiều người không bằng lòng thượng tọa.”

Sư nói: “Giả sử bằng lòng, thì tôi sẽ được gì?”

Thấy lời nói khác thường, ngài Viên Thông hỏi tiếp: “Thượng tọa đã từng tham kiến vị nào?”

Đáp: “Tôi từ nơi ngài Phù Sơn đến đây.”

Hòa thượng nói: “Thảo nào ông lại chẳng cứng đầu!” Liền nắm tay nhau cả cười, rồi đi về phương trượng.

*

Sau Nghĩa Thanh thiền sư nối pháp cho ngài Đầu Tử Ngung. Vào hôm mùng bốn tháng năm, niên hiệu Nguyên Phong thứ sáu đời Tống. Thiền sư tắm gội rồi lên pháp tòa từ biệt đại chúng. Lưu bài kệ xong, liền buông bút tọa hóa.

Như Nghĩa Thanh thiền sư tác phong phóng khoáng, sống chết tự do dường ấy, có phải Ngài đã lãnh hội câu: “Thương ghét chẳng để lòng. Nằm thẳng đôi chân nghỉ” đó ư?

(Làm thế nào để biết Bậc chân tu – Theo Niệm Phật Thập Yếu)

Tuệ Tâm 2020.